Venrayse kletskousen in Rio de Janerio

Het is niet mijn gewoonte om tijdens Derde Wereldreizen cadeaus mee te nemen voor de vele kinderen die je ontmoet. Je weet niet waar je aan begint en vaak wekt het geven van snuisterijen woede en afgunst op bij kinderen die buiten de boot vallen. Of je neemt een zak knuffels mee naar een weeshuis voor kinderen en dan blijkt dat het weeshuis al uitpuilt van deze stoffen beestjes.
Maar deze reis ben ik door de knieën gegaan. Via achterneef Norbert Hulleman uit Venray kreeg ik twee zakken met zogeheten kletskousen mee. Hij had die gekregen van bedrijfsleider Ruub van supermarkt Em-Te uit Venray. Kletskousen zijn grappige kleurrijke sokpoppetjes in de vorm van een dier die je over je handen kunt trekken. De kinderen die dat doen kruipen als het ware in de huid van het dier en gaan zich al het gedragen als het dier. Vooral voor kinderen die in de problemen zitten en daarover moeilijk kunnen communiceren zijn kletskousen prachtige hulpmiddelen, zo is mij vertelt.
In het dagcentrum Dom Helder Camara van de straatkinderen organisatie AMAR in Rio de Janiero komen deze ochtend dertig kinderen uit de favela. De kinderen worden hier buiten schooltijd opgevangen. Dit preventief buitenschoolse opvangproject zorgt ervoor dat de kinderen na schooltijd niet op straat gaan slenteren en zich overgeven aan het straatleven of aan de drugsmaffia. Vandaag beginnen ze met muzieklessen. We onderbreken even de lessen om de van de percussiegroep Busardo uit Leudal meegegeven trommelslagers en gelukspoppetjes te overhandigen. De kinderen vinden het geweldig. Niet alle kinderen doen mee. In de kamer van de sociaal werker zitten vier kinderen aan tafel in druk gesprek met de AMAR-medewerkster sister Fatima. Er is een probleem! De leidster kan zeggen wat ze wil, de kinderen reageren niet of nauwelijks. De van Em-Te Venray meegekregen kletskousen doen wonderen. Ik geef elk kind en de sociaal werkster een kletskous. De stilte wordt doorbroken. Allemaal trekken ze de kous over de hand. En warempel! Enkele seconden later wordt er door de deelnemers gediscussieerd en lijkt het ijs te zijn gebroken, “Het is een therapeutisch wondermiddel”, ervaart Fatima.
Dat merk ik enkele later opnieuw in het gehandicaptenproject Pestalozzi in Saquarema, honderd kilometer ten noordoosten van Rio. Het is vandaag een drukte van jewelste in het centrum. Vijftig kinderen en jongeren worden hier dagelijks opgevangen Therapeuten zijn druk aan het werk met de kinderen: in het nieuwe zwembadje wordt een jonge met een spierziekte bezig gehouden, verderop zijn jongeren capoeiria aan het oefenen en in een van de klasjes werken de kinderen aan opdrachten. We geven in deze groep weer een setje Nederlandse kletskousen van Em-Te Venray. Korte tijd later hebben alle kinderen een dierfiguur om hun hand en kruipen ze als het ware in de huid van de leeuw, olifant, giraffe of welk dier er 00k wordt uitgebeeld. De therapeuten van de Pestalelozi zijn verrast hoe snel deze vorm van communicatie met de kinderen en de kinderen onderling werkt. Zelf de zwaar autistische jongen die tot dan recht voor zich uit bleef kijken komt in actie. Een bescheiden glimlach verraadt zijn plezier.