Rio de Janeiro! Até logo, tot ziens!

We pakken onze koffers weer in. Het eerste deel van de missie voor de documentaire L1mburg Helpt! is voltooid. Naar alle tevredenheid van ons beiden. Het tweede deel volgt in de studio van Marijn om het materiaal te monteren.
We nemen afscheid van de straatkinderen, de kinderen n de leiding van de dagopvangcentra. In Casa Clavin krijgen we vanmiddag nog een diner aangeboden door de directie van de hulporganisatie Associacão Beneficente AMAR. Het eten is bereid door ex-straatkinderen die nu een koksopleiding volgen bij AMAR. Ook de bediening vindt plaats door de jongeren van AMAR. Voor deze ex-straatkinderen ziet de toekomst er zonnig uit.
We nemen ook afscheid van de wereldstad Rio de Janeiro. En stad met meer van tien miljoen inwoners die tot de verbeelding spreekt. Goed, wij waren er om de schaduwkant te belichten en niet om een toeristische film te maken. Maar deze metropool heeft naast schrijnende sociale problemen ook een overdadige zonnige kant. Rio met zijn witte stranden, het zwoele ritme van de bossa nova en de swingende mensen. Een smeltkroes aan culturen die probleemloos met elkaar omgaan. Vrolijke en vriendelijke mensen. Gisteren –zondag- waren we op het Flamengo-strand, het strand van het gewone volk. Het ziet er zwart van de mensen. Een kakofonie aan geluiden. Spelende kinderen. Jongetjes en vaders aan het vliegeren. Vrouwen en meisjes met hun toch al prachtige gebruinde lichamen zonnend in hele kleine bikini’s. Of dikkerdjes in alle formaten met veel te kleine en strakke bikini’s. Vader en zoon komen ogen te kort! Vrouwen en mannen achter de zelf meegebrachte barbecue. De reuk van het verschroeid vlees. De hele familie eet mee. Andere mensen verkopen water en kokosnoten, bier of snoep, petten en hoeden. Weer anderen verzamelen lege blikjes en plastic flessen voor de recycling. Anders is het op de decadente stranden van Copacabana en Ipanema waar de elite van de stad verblijft en de carioca (zoals de inwoners heten) zijn ware aard bloot legt: zonaanbidder, levensgenieter, ijdeltuit en versierder. Het succesvolle Olympisch strandvolleybalteam van Brasil met topspeelster Erica traint er voor onze camera.
Maar op beide stranden heeft iedereen op zijn eigen wijze plezier. En als we worden aangesproken en laten merken dat we de taal niet geheel meester zijn maar wel iets weten van de voetbalclubs Flamengo, Botafoga en andere is het lachen geblazen. We eindigen deze zondag in een plaatselijk half open restaurant in de wijk Catete (Flamengo). Op vier grote schermen volgen de gasten voetbalwedstrijden, net als de mensen die buiten staan en een graantje van de match meemaken. Terug naar het hotel horen we trommel- en sambageluiden. De sambagroep van de wijk, Amigo’s do Catete, viert op straat carnaval. Honderden mensen swingen mee, er komt geen einde aan. De camera van Marijn registreert dit volksfeest. TV Globo?, vragen de carnavallisten ons. Nee, TV Limburg, Holland zeggen we! Ze dansen nog uitbundiger.
Na dit feest toch maar naar het hotel. We passeren tientallen kraampjes en mensen die zittend op de grond hun snuisterijen uitgestald hebben om te verkopen. Van schemerlampen tot en met batterijen en computerkabeltjes, van sieraden tot hangmatten en kapotte etalagepoppen. Je kunt het zo gek niet bedenken of het wordt te koop aangeboden. Vanuit tot ‘friture’ omgebouwde volkswagens worden hamburgers en bier verkocht. De vriendelijke handelaren (jongeren, volwassenen en ouderen) bepalen mede het straatbeeld van de stad. In de stad probeert op deze manier naar schatting een miljoen mensen een schamel inkomen te verwerven. Ze noemen het hier o setor informal, de informele sector. De handelaren staan nergens geregistreerd. Volgens economen bedraagt deze sector een derde tot de helft van de officiële economie. Deze sector staat voor creativiteit en voor de mensen die zelf de handen uit de mouwen steken, iets opbouwen om uit de misère te komen. Dat is de positieve kant. De negatieve kant is dat deze informele sector laat zien dat de economische ontwikkeling van Brazilië aan een groot deel van de bevolking voorbijgaat.
Met de Boeiing 747-400 van AirFrance/KLM vliegen we vanavond via Parijs naar Dusseldorf en met de kampeerbus met José en driver Henk Broers naar Meerlo.

Até logo, tot ziens, Rio de Janeiro.

Marijn en René Poels, Rio de Janeiro 9 febr 2009